قرائتی مبتکر انس عملی مخاطبان با فرهنگ قرآن
تاریخ انتشار: ۶ تیر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۰۸۵۶۳۹
دکتر هادی ابراهیمی دانشیار دانشگاه رسانه ملی
شاید کمتر به ذهن‌ها خطور می‌کرد که با استفاده از ابزار هنر و تکنولوژی، می‌توان هنرمندانه قرآن و مفاهیم و مضامین عمیق آن را موضوع به موضوع و مصداق به مصداق اینگونه لطیف و ظریف به پیکره زندگی بشری تزریق و از پوسته به هسته رجعت کرد
قرآنی که زینت طاقچه ها، خنچه‌ها و مراسم ترحیم و مشابه آن‌ها بود، ناگهان از انحصار خواص قرآنی خارج و ساده‌تر از نگاه‌های غامض، در متن زندگی مردم عادی جاری شد و به عنوان یک سبک زندگی جدید، در گزینه‌های انتخابی مردم قرار گرفت.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
قرآنی که عوام، تا پیش از آن، بیشتر با جلدش، یا رحل و زیبایی‌های تذهیب و نهایتا لحن و صوت و اعداد و ارقام سوره‌ها و آیاتش آشنایی نسبی داشتند، حالا فرصت گشایش و رونمایی محتوایی یافت و فراتر از حمد و سوره‌های تکرارشونده در نماز یا مجالس ختم، فرصت توسعه، مراجعه به محتوا و تبدیل تنگنا‌ها به فراخنا‌ها فراهم شد و بسیاری از آیات به تناسب نوع پژوهش‌ها و بکارگیری ها، برجستگی ویژه یافته و کلام خواص و عوام مستند و متبرک به آیاتی شد که بر اعتبار و استحکام کلام می‌افزود و رفته رفته با فراوانی کثیر به اندازه امثال و‌حکم و اشعار و کلم، همگانی و بخشی از آن‌ها به ادبیات یومیه مردم در گفتمان‌ها تبدیل شد
علاوه بر آن تمسک به آیات خاصی مانند آیةالکرسی و ... فراگیر شد و به دلیل کثرت استقبال اجتماعی از این رویکرد معنوی و الهی، جامعه ما قرآنی‌تر از همیشه، به استقبال آموزش قرآن و سایر کلاس‌های مرتبط با قرآن رفت و ما در طرفةالعینی تنه به تنه جوامع قرآنی مصر و عربستان و سایر کشور‌های اسلامی زده و به مقام گروه مرجع قرآنی در جهان اسلام ارتقاء پیدا کردیم، ما قرآن را به کتاب زندگی تبدیل کرده و از همجواری با قرآن غالبا بسته به همنشینی با قرآن همواره باز اعتلاء یافتیم
تردید نکنید که قرآن پژوهی جامعه ما متأثر از انقلاب اسلامی و استقرار جمهوری اسلامی شکل گرفته و تجلی آن در رسانه ملی اتفاق افتاد و بنیانگذار رسانه‌ای کردن قرآن، قطع یقین استاد هنرمند و مفسر بزرگ قرآن یعنی حجت الاسلام والمسلمین حاج آقا محسن قرائتی است که جامعه ما ایشان را به شیخ رسانه ملقب نموده و خود رسانه ای‌ها و مشخصا دکتر جبلی ریاست محترم رسانه ملی ایشان را به تنهایی یک رسانه می‌داند و الحق و الانصاف هم چنین است
سادگی ورود به مفاهیم قرآنی و اصرار بر کاربردی دانستن آیات و تبیین شأن نزولها، مصداق قصه‌ها و تعابیر تأثیرگذار قرآن، ترویج فرهنگ قرآنی و تصحیح رفتار‌ها و گفتار‌ها و پندار‌ها با معیار‌های مصرحه در قرآن و در یک کلام ارتقاء سواد قرآنی در جامعه، همه و همه خروجی بلامنازع کلاس‌های تلویزیونی و رادیویی استاد قرائتی تحت عنوان درس‌هایی از قرآن و نام‌های مشابه دیگر بود.
حاصل نیم قرن قرآن پژوهی در رسانه ملی
هنر برقرار کردن ارتباط حسنه با مخاطب، هنر فن بیان، هنر بکارگیری تمثیل‌ها در تفسیرها، هنر خوشرویی و تکاثر جاذبه‌ها در طرح مباحث تحول ساز قرآن، هنر انطباق بخشی مسائل مستحدثه امروز با وقایع گذشته، هنر گفتمان سازی از آیات کلیدی، هنر توسعه قرآن دانی در کنار قرآن خوانی، هنر عشق افشانی از قرآن، هنر واژه افشانی قرآنی در ادبیات عامه و صد‌ها هنر از جمله هنر ساده گویی و همه فهمی در تدریس قرآن و هنر نشاط افزایی معنوی از جمله مهارت‌های این پیر هزارتدبیر است که در یک بازه زمانی طولانی قریب به نیم قرن، قرآن پردازی در رسانه ملی و سایر تریبون‌ها بروز و ظهور یافت.
استاد قرائتی که معرفی شده استاد شهید مرتضی مطهری به رسانه ملی از بدو پیروزی انقلاب اسلامی بود، مورد توجه امامین انقلاب بوده تا جائیکه امام راحل ایشان را به مسئولیت نهضت سوادآموزی و مقام معظم رهبری ایشان را به مسئولیت ریاست ستاد اقامه نماز کشور منصوب فرمودند، علاوه بر مهارت‌ها و درایت‌ها و بصیرت‌های ذکر شده، آنچه که نگاه ما را به این شخصیت بزرگ و ستودنی و دوست داشتنی به اکمال می‌رساند، تواضع، نجابت، شرافت و‌کرامتی است که در صحنه‌های مختلف از ایشان به تجلی در می‌آید که مهمترین آن‌ها تبعیت صادقانه و ادب ورزی عاشقانه ایشان به مقام ولایت امر است.
دومین خصوصیت بارز ایشان تواضع رفتاری است که بیشترین تجلی این تواضع در عذرخواهی سریع وی از آقای معروف به مرد دوربینی بود که فقط کمی به حضور غیرمتعارف ایشان در کلاس و جلوه گری در برابر دوربین معترض شده بود.
استاد قرائتی صاحب سبک در تعالی منبر قدیم به کلاس جدید بر اساس شاخص‌های متعارف آموزش نسل‌های نو و مبتکر گسترش مخاطبان در جامعه امروز است که به معنای واقعی کلمه، قهرمان گفتمان سازی حوزوی در مخاطبان عام و از طرفی اسطوره الگوساز در خواص تلقی می‌شود که در یک فرایند دوسویه هم به تقویت رابطه افکار عمومی با دین و قرآن پرداخته و هم در آشفته بازار علم گرایی و دین گریزی، پیوند علم و دین و نیز ایمان و عمل را جاودانه کرد.
ایشان با آنکه از محبوبیت فراوانی در جامعه برخوردار بود و از طرفی در مصدر مسئولیت‌های کشوری مثل نهضت سوادآموزی و ستاد اقامه نماز قرار داشته و دارد، هرگز در چنبره محافظان محصور نشد و از قاطبه مردم فاصله نگرفت و همیشه به عنوان یک روحانی مردمی، محبوبیتش را حفظ و بلکه مضاعف هم کرد.
ایشان با آنکه می‌توانست در کرسی‌های سطح بالای تفسیر و تدریس در حوزه بدرخشد، اما متواضعانه به همان کلاس‌های رسانه‌ای اکتفا کرد و مراجع بزرگ تقلید و علمای بزرگ حوزه غبطه موقعیت منحصر بفرد ایشان را خورده تا جائیکه عالم بزرگی مانند مرحوم آیةالله مشکینی بزرگ که در کلاسش بیش از ۲۰۰ شاگرد در مرحله خارج فقه و اصول تلمذ می‌کردند به آقای قرائتی پیشنهاد می‌کند ثواب کلاس چند نفره اش را با آن کلاس شلوغ معاوضه کند و یا مقام معظم رهبری قبل از انقلاب از ایشان دعوت می‌کند که در مسجد ایشان در مشهد یک دوره کلاس برای جوانان برگزار کند
درک استاد قرائتی از قرآن، یک درک اجتماعی و عمل محور است و میزان استفاده عملی از تعابیر قرآنی ایشان در متن زندگی، قابل مقایسه با سایر تعابیر نیست، چون ایشان با بیانی ساده، قوی‌ترین برداشت‌ها را به ذهن مخاطبان اعم از فرهیختگان و عوام الناس منتقل کرده و انس با قرآن را بطور عینی و ملموس محقق می‌کند.
از این نظر می‌توان استاد قرائتی را گنجینه ابتکارات و کلکسیون ابداعات در طراحی و خلق روش‌های تدریس دانست که برای اولین بار فرهنگ اضافه کردن تخته وایت بورد و سبک تدریس در دانشگاه و مدرسه را در مسجد و حسینیه و مهدیه را باب کرد و همین امر مخاطبان جدید را به روحانیت پیوند زد.
قرائتی بزرگانه‌تر از همقطاران خود در حالی به رسانه ورود کرد و زمینه‌های ورود و نقش آفرینی‌های فرهنگی و معنوی سایر روحانیون را در رسانه ملی فراهم کرد و با ظرفیت بالا و مهارت هنرمحور خویش، جهت گیری ذهنی و عملی آن‌ها را تغییر داد و این حضور مقدمه انسان سازی در دانشگاه رسانه ملی با آموزه‌های دینی و هنری شد.
تجلیل ازعمری که با قرآن گذشت
تجلیل و تکریم از مقام عالم بزرگواری مانند استاد قرائتی در رسانه ملی، احترام به استعداد‌های ویژه و خلاق و برجسته‌ای است که اگر در لحظه و زمان مقتضی مورد استقبال قرار نگرفته و به آن‌ها میدان داده نشود، قطعا جامعه و جریان‌های اجتماعی متضرر خواهند شد و شاید مرگ یک سبک و مکتب نوآور رقم بخورد و از این تجلیل می‌توان نتیجه گرفت که رسانه ملی، همچنان آمادگی خود را برای کشف و جذب و نشر استعداد‌های جدید در نشانگاه‌های مختلف مانند حوزه، دانشگاه و هر مرکز و کانون استعدادپرور حفظ کرده و نمی‌خواهد با این موضوع، برخورد استثناء داشته باشد
در پایان باید متذکر شوم که استاد قرائتی با تأسی از اخلاق نیکو و خداپسند پیامبر گرامی اسلام (ص) که بر مبنای شادی و نشاط و‌محبت و عشق به مردم طراحی شد، توانست در کسوت روحانیت پردامنه‌ترین دایره از مخاطبین را به خود تخصیص دهد و این روز‌ها که ما با نسلی تقریبا متفاوت نسبت به نسل‌های گذشته مواجه ایم برای حفظ و یا بازگرداندن اندیشه‌ها و باور‌های دینی و آرمانی، بیش از پیش نیازمند سبک تبلیغی محبت محور استاد قرائتی هم در مرحله برقراری ارتباط و جذب مخاطب و هم در مرحله انتقال آموزه‌های دینی به نسلی هستیم که شبانه روز توسط قریب به ۲۹۰ شبکه تلویزیونی فارسی زبان و نیز شبکه‌های گسترده‌تر رادیویی و موسع‌تر از هردو میلیون‌ها کانال و گروه در فضای مجازی و سایر شبکه‌های اجتماعی بمباران کلامی و خبری و شبهه‌ای و شایعاتی شده و عمدتا با ذهنیت منفی در مقابل آموزه‌های دینی مقاومت یا حتی مخالفت می‌کنند و هدایت آن‌ها با چاشنی محبت و شادمانی و سایر شگرد‌های تدریسی استاد قرائتی مثل تمثیل گرایی، قصه افزایی، تعمیم گری و تفسیر‌های کوتاه، عملی‌تر جلوه می‌کند.
امید آنکه جامعه ما نیز قدردان قرائتی‌های زحمتکش و مسئولیت پذیری باشد که دغدغه‌های اصلی آن‌ها دغدغه دین و مردم بوده و دگرخواهی‌ها را بر خودخواهی‌ها ترجیح داده و نه در شعار بلکه در عمل، پروژه‌های فرهنگی و تمدن ستیز غرب را زمین گیر و ناکام می‌کنند.
منبع: باشگاه خبرنگاران
کلیدواژه: هادی ابراهیمی حجت الاسلام قرائتی استاد قرائتی رسانه ملی جامعه ما
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۰۸۵۶۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
گشایش بزرگترین نمایشگاه قرآنی در افغانستان
نخستین بزرگترین نمایشگاه ملی قرآن کریم در افغانستان برای یک هفته با حضور مقامات ارشد این کشور برگزار شده است. - اخبار بین الملل -
به گزارش دفتر منطقه‌ای خبرگزاری تسنیم، بزرگترین نمایشگاه ملی قرآن کریم با همکاری وزارت اطلاعات و فرهنگ، دفتر نخست وزیری، وزارت اقوام و قبایل همچنین بنیاد پیامبر اعظم و شهرداری کابل برای نخستین بار در افغانستان برگزار شده است.
این نمایشگاه با شعار جامعه افغانستانی و تربیت قرآنی دایر شده است و شامل 25 غرفه کتاب، آثار قرآنی، کتابت قرآن کریم و مسائل مرتبط می‌باشد.
مقامات سفارت جمهوری اسلامی ایران، ترکیه، امارات و برخی کشورها همچنین فرهیختگان و شخصیت‌های سیاسی و فرهنگی مختلف در مراسم گشایش این نمایشگاه قرآنی حضور داشتند.
این نمایشگاه قرآنی برای یک هفته در قصر دارالامان کابل درحال برگزاری است.
بر اساس برنامه نمایشگاه قرآنی، قرار است همه روزه محافل بزرگی با موضوعات فرهنگی، دینی و مذهبی برگزار خواهد شد و برای کودکان نیز برنامه‌های متنوعی درنظر گرفته شده است.
انتهای پیام/.
جاده کندوان یک طرفه شد